އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް އަންގާރަ ދުވަހު ބުނެފައިވަނީ އެމެރިކާގެ އިންޓެލިޖެންސްއަށް އީރާނުގެ ސުޕްރީމް ލީޑަރު އަލީ ޚާމިނޭ ހުރި ސީދާ ތަން އެނގޭ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް އޭނާ މެރުމުގެ އެއްވެސް ޕްލޭނެއް މިވަގުތު ނެތް ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ. ”އަހަރެމެންނަށް އެނގޭ އެ ކިޔާ ’ސުޕްރީމް ލީޑަރު‘ ފިލާ އޮތް ތަން. އޭނާއަކީ ފަސޭހަ އަމާޒެއް، އެކަމަކު އެތާ އޭނާ މިވަގުތައް އެހުރީ ސަލާމަތުން – އަހަރެމެން އޭނާ ދުއްވައެއް ނުލާނަން (މަރައެއް ނުލާނަން!)، އެންމެ ކުޑަމިނުން މިވަގުތަށް،“ ޓްރަމްޕް ޓްރޫތް ސޯޝަލްގައި ޕޯސްޓްކޮށްފައިވެއެވެ. އާންމު ރައްޔިތުންނަށާއި އެމެރިކާގެ ސިފައިންނަށް މިސައިލް އަމާޒުކުރާތަން ދެކެން އެމެރިކާ ބޭނުން ނުވާ ކަމަށް އޭނާ އިންޒާރުދެއްވިއެވެ. އަދި ”އަހަރެމެންގެ ކެތްތެރިކަން ކޮޅުންލައިގެން މިދަނީ“ ޓްރަމްޕް އިތުރަށް ބުނެފައިވެއެވެ.
މިހެން ޓްރަމްޕް ބުނެފައިވަނީ އީރާން-އިސްރާއީލް ހަނގުރާމަ ފަސްވަނަ ދުވަހަށް ދެމިގެން ގޮސް، ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުން މަރުވެފައިވާ، މިސައިލް ހަމަލާތައް އިތުރުވެ، އަދި ސައިބަރ ހަނގުރާމައެއްވެސް ފެށިފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. އޭނާގެ ފުރަތަމަ ޕޯސްޓްކުރިތާ ކުޑައިރުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި، ބޮޑު އަކުރުން ”ޝަރުތަކާ ނުލާ އަމާންދީ!“ މިހެން ބުނެ އިތުރު ޕޯސްޓެއް ކޮށްފައިވެއެވެ. މިކަމުން އެމެރިކާގެ ސިޔާސަތު ނުވަތަ ސިފައިންގެ ސްޓޭންޑް ބަދަލުވެދާނެ ކަމުގެ ފުޅާ ލަފާކުރުންތަކެއް އުފެދިފައިވެއެވެ.
އެމެރިކާއިން މި ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރިވެފައި ނުވާ ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް ޔަގީންކަން ދެމުން އައި ނަމަވެސް، ޓްރަމްޕްގެ ވާހަކަފުޅުތަކާއި، ”އީރާނުގެ އުޑުމަތީގެ ފުރިހަމަ އަދި މުޅި ކޮންޓްރޯލް“ އޮތް ކަމަށް ބުނެފައިވާ ބުނުންތަކުން ދައްކުވައިދެނީ އެމެރިކާ މި ހަނގުރާމައަށް ވަނުމުގެ ފުރުސަތު އިތުރުވަމުންދާ ކަމެވެ.
މި ދެމެދު، އިސްރާއީލުން އީރާނަށް ދެމުން ގެންދާ ހަމަލާތައް އިތުރުކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި ޚާމިނޭއާ ގާތް މުހިންމު ސިފައިންގެ އަދި އިންޓެލިޖެންސްގެ އިސް ފަރާތްތަކަށް ހަމަލާތައް އަމާޒުކޮށްފައިވާ ކަމަށް ރިޕޯޓުކުރެވެއެވެ. މިގޮތުން އެންމެ މުހިންމު އެއް ހަމަލާއަކީ ޖެނެރަލް އަލީ ޝަދްމާނީ ޝަހީދުކޮށްލުމެވެ. އޭނާއަކީ އިސްރާއީލުގެ ކުރީގެ ހަމަލާއެއްގައި ޝަހީދުވި އެހެން އިސް އޮފިޝަލެއްގެ ބަދަލުގައި ދާދި ފަހުން މަގާމާ ހަވާލުވި އީރާނުގެ އިސް ކޮމާންޑަރެކެވެ. ރޮއިޓަރޒްގެ ރިޕޯޓެއްގައިވާ ގޮތުން، އިސްރާއީލުގެ އޮޕަރޭޝަންތަކުގައި ޚާމިނޭގެ އެންމެ ގާތް ސިފައިންގެ އަދި ސެކިއުރިޓީ ލަފާދޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން އެތައް ބަޔަކު ވަނީ ޝަހީދުކޮށްލާފައެވެ. މިއީ 1979 ގެ އިސްލާމީ އިންޤިލާބަށްފަހު އީރާނުގެ ލީޑަރޝިޕް ސްޓްރަކްޗަރއަށް އެންމެ ގެއްލުންދެނިވި ގޮތަށް ދެވުނު ހަމަލާތަކެއް ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
އިސްރާއީލުގެ ދިފާޢީ ވަޒީރު އިސްރާއީލް ކަޓްޒް އިންޒާރުދެއްވީ ޚާމިނޭ ”ހަނގުރާމައިގެ ކުށްތައް“ ކުރުމާއި އިސްރާއީލަށް މިސައިލް ހަމަލާދިނުން ކުރިއަށް ގެންދަވައިފިނަމަ، ކުރީގެ އިރާޤުގެ ލީޑަރު ސައްދާމް ހުސައިންއަށް ދިމާވި ފަދަ ހާލަތެއް އޭނާއަށްވެސް ދިމާވެދާނެ ކަމަށެވެ. އަންގާރަ ދުވަހު ޓެހްރާނާއި އިސްފަހާންގައި ބާރުގަދަ ގޮވުންތަކެއްގެ އަޑު އިވުނު ކަމަށް ރިޕޯޓުކުރެވުނެވެ. އަދި ހަމަލާ ބަދަލުކުރުން ކުރިއަށްދިޔަ ވަގުތު ޓެލް އަވީވާއި އިސްރާއީލުގެ ދެކުނުގައި އެއަރ ރެއިޑް ސައިރަންތަކުގެ އަޑު އިވުނެވެ.
އީރާނުގެ އިސްލާމިކް ރެވޮލިއުޝަނަރީ ގަރީ ގާޑް ކޯޕްސް (އައިއާރްޖީސީ) އިން ދަޢުވާކޮށްފައިވަނީ އިސްރާއީލުގެ މިލިޓަރީ އިންޓެލިޖެންސް ޑައިރެކްޓަރޭޓާއި މޮސާޑުގެ އޮޕަރޭޝަނަލް ސެންޓަރަށް ހަމަލާދީފައިވާ ކަމަށެވެ. އިސްރާއީލުގެ އޮފިޝަލުން ބުނާ ގޮތުގައި އީރާނުން މިހާތަނަށް 400 އާ ގާތްކުރާ އަދަދަކަށް ބެލިސްޓިކް މިސައިލްތަކާއި އެތައް ސަތޭކަ އަދަދެއްގެ ޑްރޯންތައް ދޫކޮށްފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގާތްގަނޑަކަށް 35 މިސައިލް އިސްރާއީލުގެ ދިފާޢީ ބާރު ފޫދުއްވާލައި އަމާޒަށް ވާސިލުވެފައިވާ ކަމަށެވެ.
އީރާނުގެ އޮފިޝަލުން ރިޕޯޓުކުރާ ގޮތުގައި މަދުވެގެން 224 މީހުން އެގައުމުން ޝަހީދުވެފައިވެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ގިނައީ އާންމު ރައްޔިތުންނެވެ. އިސްރާއީލުން ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވަނީ 24 އާންމު ރައްޔިތުން މަރުވެފައިވާ ކަމަށެވެ.
އީރާނުން ދަޢުވާކުރަނީ އެ ޤައުމުގެ ނިއުކްލިއަރ ޕްރޮގްރާމަކީ ސުލްހަވެރި ޕްރޮގްރާމެއް ކަމަށާއި، އަދި ނިއުކްލިއަރ ނޮން-ޕްރޮލިފަރޭޝަން ޓްރީޓީ (އެންޕީޓީ) ގެ އިމުގެ ތެރޭގައި އޮތް ޕްރޮގްރާމެއް ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް، އިންޓަރނޭޝަނަލް އެޓޮމިކް އެނަރޖީ އޭޖެންސީ (އައިއޭއީއޭ) އިން ވަނީ ފާއިތުވި 20 އަހަރު ތެރޭގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އީރާން އޭގެ ނޮން-ޕްރޮލިފަރޭޝަން ވާޖީބުތަކާ ޚިލާފުވެފައިވާ ކަމަށް އިޢުލާނުކޮށްފައެވެ. އައިއޭއީއޭ އިން ވަނީ އީރާނުގެ ބިމުއަޑީގެ އެންރިޗްމަންޓް ސައިޓު ކަމަށްވާ ނަޓަންޒްގައި ސްޓްރަކްޗަރަލް ގެއްލުން ލިބިފައިވާކަން ކަށަވަރުކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް ފޯޑޯއާއި އިސްފަހާން ހަލާކުނުވެ ހުރި ކަމަށް ބުންޏެވެ.
އިސްރާއީލާއި ދެކުނުގެ ޑިފެންސް އެނަލިސްޓުން ބުނާ ގޮތުގައި އެމެރިކާ ސިފައިންގެ ސީދާ އެހީތެރިކަމެއްތި، މިސާލަކަށް ބަންކަރ-ބަސްޓިންގ މިއުނިޝަންސް ފަދަ އެހީތެރިކަމެއް ނެތި، އިސްރާއީލަށް ފޯޑޯ ފަދަ ފުން ނިއުކްލިއަރ ސައިޓުތައް ނައްތާލުމަކީ ނުކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.
